заснавала жаночы манастыр. Здарылася тое за жыццём Барыса Усяславіча, значыцца, не пазней 1128 года, калі князь памёр. Неўзабаве пры новай царкве Багародзіцы Чарадзеева ўнучка стварае яшчэ адзін манастыр- мужчынскі.
У манастырах Еўфрасіння адчыніла майстэрні па перапісванні кніг- скрыпторыі.
Памочніцамі і апораю Еўфрасінні былі сёстры: родная Гардзіслава ( у манастве Еўдакія) і стрыечная Звеніслава (Еўпраксія).
Сёстры заставаліся разам усё далейшае жыццё. Еўпраксію асветніца абрала спадарожніцаю, выпраўляючыся ў канцы зямнога шляху ў Ерусалім. Роднай сястры, пакідаючы Полацк, яна даручыла "ўладарыць і кіраваць абодвума манастырамі". Пазней тая, відаць, заняла месца ігуменні і працягвала асветніцкую дзейнасць сваёй настаўніцы.
Цягам стагоддзяў заснаваны Еўфрасінняю Спасаўскі манастыр перажываў і ўзвышэнні, і поўны заняпад.
Полацкая зямля- не толькі прарадзіма беларусаў, але і калыска беларускай культуры. Еўфрасіння была сярод рупных выхавальнікаў гэтага "дзіцяці". Нястомна збіраючы вакол сябе таленты, яна стала нашай першаю мецэнаткай.
Высокі ўзлёт полацкай школы дойлідства засведчыла стварэнне Спасаўскай, або Спаса- Праабражэнскай (цяпер яе часта не зусім правільна называюць Спаса-Еўфрасіннеўскай) царквы- неацэннага помніка сусветнай культуры.
З імем князёўны-ігуменні звязана і з'яўленне на нашай зямлі абраза Божае Маці, вядомага як Адзігітрыя Полацкая.
Побач з імёнамі асветніцы Еўфрасінні і дойліда Іаана заўсёды ўзнікае трэцяе- Лазар Богша. Магчыма, у ягонай ювелірнай майстэрні юная Прадслава выбірала сабе аздобы, асцярожліва дакраналася да маленькіх тыгляў, захаплялася шматкалёрнымі абразкамі. Зрабіўшыся ігуменняй, яна замовіла слыннаму майстру крыж-каўчэг дзеля прысланых з Царгорада і Ерусаліма Хрысціянскіх рэліквій. Такі важны заказ ювелір мусіў выконваць пад наглядам ігуменні, якая, відаць, была аўтаркаю эскіза святыні, і зробленага на ёй вялікага надпісу.
Свой шэдэўр Богша стварыў у 1161 годзе.
Крыж шасціканцовы. Ягоная форма сімвалізуе Сусвет, створаны Богам, як вядома, за шэсць дзён. Аснова крыжа-кіпврысавае дрэва, з якога выраблялі асабліва важныя культавыя рэчы.
Рэліквія мае вышыню каля 52 сантыметраў; даўжыня верхняе папярэчкі-14, ніжняе-21, таўшчыня-2,5. З верху і знізу дрэва закрывала дваццаць адна залатая пластка з каштоўнымі камянямі, арнаментамі і дваццаццю эмалевымі абразкаміЮ якія нічым не саступаюць сусветна вядомым візантыйскім эмалям.
У першай частцы тэксту паведамляецца кошт дарагіх металаў і камянёў, што пайшлі на аздабленне крыжа. Змешчаны на крыжы заклён, безумоўна, дзейнічаў на сучаснікаў Еўфрасінні. Нейдзе ш канцы 12 стагоддзяў рэліквію вывезлі з Полацка смаленскія князі. Захапіўшы ў 1514 годзе Смаленск, вялікі князь Васіль 3 забраў крыж з кафедральнага Успенскага сабора ў Маскву. Смаленцы, дарэчы, ужо мелі копію святыні.
23 траўня (ст. стылю) 1841 года хросны ход перанёс рэліквію з Сафійскага сабора ў храм Спаса. Крыж паклалі ў келлі, дзе асветніца пражыла свае апошнія гады.
У 1921 годзе крыж святой Еўфрасінні рэквізавалі бальшавікі. З-пад апекі духавенства ён трапіў пад чорнае крыло ОГПУ.
Напрыканцы дваццатых гадоў пачынаецца расправа з беларускай інтэлігенцыяй, раскручваецца махавік сталінскіх рэпрэсій. Тым трывожным часам былы
Похожие работы
Тема: Полацкая княжыцкая дынастыя |
Предмет/Тип: История (Реферат) |
Тема: Полацкая зямля ў Х-ХІ ст. |
Предмет/Тип: История (Реферат) |
Тема: Полацкая зямля ў Х-ХІ ст. |
Предмет/Тип: История (Реферат) |
Тема: Нябесная заступніца Беларусі Ефпасіння Полацкая |
Предмет/Тип: Другое (Сочинение) |
Тема: Нябесная заступніца Беларусі - Ефрасіння Полацкая. другое |
Предмет/Тип: Другое (Сочинение) |
Интересная статья: Быстрое написание курсовой работы