Читать реферат по истории: "Першы вопыт кадыфікацыі права ў ВКЛ: Прывілей 1447 года і Судзебнік Казіміра 1468 года" Страница 1

(Назад) (Cкачать работу)

МІНІСТЭРСТВА АДУКАЦЫІ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬУА“БЕЛАРУСКІ ДЗЯРЖАЎНЫ ЭКАНАМІЧНЫ УНІВЕРСІЦЕТ"Кафедра тэорыі і гісторыі праваРЭФЕРАТпа дысцыпліне: Гісторыя дзяржавы і права Беларусіна тэму: Першы вопыт кадыфікацыі права ў ВКЛ: Прывілей 1447 года і Судзебнік Казіміра 1468 года Змест:1. Агульная характарыстыка прававога становішча таго часу2. Прычыны і асноўныя рысы кадыфікацыі ў 15 стагоддзі3. Значэнне агульназямельных прывілеяў у прававой сістэме Вялікага Княства Літоўскага 15 стагоддзя4. Аналіз утрымання нормаў прывілею 1447 гады5. Характарыстыка ўтрымання Судзебніка 1468 гадыВынікіСпіс выкарыстанай літаратуры

Адсутнасць дакладнага размежавання ў XII - XV ст. памiж актам i законам, распараджэннем выканаўчай улады, памiж дзяржаўным i прыватным правам вызначае iснаванне ў гэты перыяд шмат прамежкавых (пераходных) груп. Адной з iх з'яўляюцца т. зв. устаўныя граматы - лiсты, асобныя з якiх датычылiся абмежаванай тэрыторыi цi групы асоб. Устаўныя граматы вялiкiх князёў лiтоўскiх класiфiцыруюць па тыпах: ільготныя, даравальныя (цi жалаваныя) i ахоўныя (цi пацвярджальныя) - i па вiдах: земскiя, абласныя, гарадам цi групам насельнiцтва, канкрэтным асобам. Гiсторык права М. Ясiнскi менавiта iльготныя граматы назваў "прывiлеяй у непасрэдным сэнсе гэтага слова". Аднак у сучаснай беларускай гiстарычнай лiтаратуры тэрмiн "прывiлей" (ад лац. асаблiвы закон) ужываецца ў шырокiм сэнсе, тоесны "грамаце" - у якасцi вызначэння заканадаўчых актаў, якiмi вялiкiя князi цi каралі надавалi або пацвярджалi выключныя правы пануючага класа, саслоўя, пэўных сацыяльных цi этна-рэлiгiйных груп. Такiм чынам, класiфiкацыя прывiлеяў у апошнiм значэннi супадае з класiфiкацыяй грамат.У XV - XVI ст. шэраг заканадаўчых дакументаў (канстытуцыi, стату-ты, сеймавыя ўхвалы) называўся ўставамi. Найбольш вядомая "Устава на валокi" 1557 г. - закон аб правядзеннi валочнай памеры ў Вялiкiм княстве Лiтоўскiм, выдадзены вялiкiм князем Жыгiмонтам II Аўгустам i панамi-радай. Разам з тым трэба мець на ўвазе, што ўставамi называлi i распараджэннi ваявод, якiя, зразумела, не з'яўляюцца помнiкамi права.Узмацненне цэнтральнай улады ў XV ст.д.азволiла пачаць выпрацоўку кодэксаў права - агульных для ўсёй дзяржавы заканадаўчых нормаў. Першы кодэкс у адным спiсе меў назву "Судзебнiк". Тэрмiн "Судзебнiк" у якасцi вызначэння заканадаўчага кодэкса ў Вялiкiм княстве Лiтоўскiм распаўсюджвання не атрымаў. Але існавалі маскоўскiя Судзебнiкі 1497 i 1550 гг.Афармленне саслоўных правоў шляхты ў Вялiкiм княстве Лiтоўскiм у XV ст. суправаджалася ўзмацненнем улады феадалаў над сялянамi. Прывiлеем 02.05.1447 г. вялiкі князь Казiмiр IV забаранiў пераход сялян ад аднаго феадала да другога (у асобных выданнях прывiлей датуецца памылкова 02.05.1457 г).

Крыніцамі права ў Вялікім Княстве Літоўскам спачатку было старажытнарускае права (Руская Праўда), мясцовыя звычаі і судовая практыка. У 14-15 стагоддзях азначыўся пераход ад звычаёвага права да напісанаму, якое неўзабаве стала асноўнай крыніцай права на тэрыторыі Беларусі. Першыя спробы сістэматызацыі права былі зробленыя ў стаўленні асобных земляў. Такімі, у прыватнасці, былі Полацкія і

Похожие работы